Powstanie oraz historia „SPOŁEM” PSS w Głogowie

W zniszczonym doszczętnie i wyludnionym Głogowie, życie gospodarcze prawie nie istniało. Z falą zasiedleńców przybywali rzemieślnicy, kupcy i handlarze, którzy uruchamiali piekarnie, sklepiki i restauracje, oczywiście prywatnie. Trudności w zaopatrzeniu miasta i okolic narastały.

Z inicjatywy I burmistrza miasta Głogowa w lipcu 1945 roku, uczestnicy wspólnej narady referatów aprowizacyjnych miast Sławy i Głogowa, podjęli inicjatywę założenia spółdzielni spożywców w Głogowie.

Pierwsze Walne Zgromadzenie Powszechnej Spółdzielni Spożywców odbyło się 8 września 1945 roku z udziałem 50 członków oraz mieszkańców Głogowa i okolic. Wybrano zarząd Spółdzielni w osobach: Stanisław Wyrzykowski, Władysław Zięcik, Czesław Zawieja. Już 26.09.1945r. z inicjatywy założycieli uruchomiono pierwszy sklep nr 1 przy ul. Słowiańskiej. Początkowo w sklepie sprzedawał gospodarz spółdzielni Władysław Zięcik, później sprzedawczynią była Prakseda Unger.

Zaopatrzenia i dostawy towarów do sklepu dokonywano w walizkach, rowerem i wózkiem ręcznym. Później, korzystano z wynajmu wozów konnych od rolników. W pierwszych latach po wojnie, podstawowe zadania statutowe i handlowe Spółdzielni zeszły na dalszy plan. Na pierwszy, wysunęły się funkcje reglamentacyjne tj. dystrybucja towarów reglamentowanych oraz rozdzielnictwo różnych darów z dostaw UNRRA. Mimo trudności Spółdzielnia rozwijała swoją działalność. Uruchomiono hurtownię z działami: spożywczymi, artykułami włókienniczymi i sprzętem rolnym.

W 1946 roku uruchomiono sklep nr 2 w Brzostowie, nr 3 w Jaczewie i 4-ty w odbudowanym domu przy ul. Obrońców Pokoju 58 w Głogowie. W końcu 1946 r. Spółdzielnia liczyła już 113 członków. Praca w Spółdzielni była nadal wyjątkowo ciężka.

 Pierwszy zaprzęg konny Spółdzielnia nabyła w 1947 rok, a samochód ciężarowy marki Opel w 1948 roku.

Szczególnie burzliwy rozwój osiągnęła Spółdzielnia w 1949 roku. Pod koniec tamtego roku czynnych było 15 sklepów, 1 stołówka, 2 piekarnie, 2 masarnie, 1 gospoda, 1 kiosk oraz magazyn towarowy. Skupiała już 350 członków, zatrudniała 39 pracowników.

Mimo wielu przemian ideowo-politycznych i organizacyjnych oraz rozwoju handlu konkurencyjnego, Powszechna Spółdzielnia Spożywców była dominującą organizacją handlową na rynku głogowskim.

W 1955 roku, Spółdzielnia posiadała już 25 sklepów – najczęściej 1-osobowych, ciasnych i bez zaplecza. Dlatego też, podejmowała zadania modernizacyjne swoich placówek, zarówno handlowych jak i produkcyjnych oraz gastronomicznych.

W latach 60-tych, rozpoczął się najbardziej dynamiczny rozwój zasobów Spółdzielni. Poprawiły się warunki pracy, wzrosła liczba pracowników. Związane to było z budową przemysłu miedziowego i będącym tego następstwem, szybkim rozwojem miasta. W latach 70-ch i 80-ych, wyprowadzono prawie całą sieć detaliczną i gastronomiczną z ciasnych pomieszczeń, a urządzono ją w zabudowie pawilonowej z nowoczesnym wyposażeniem. Spółdzielnia w działalności handlowej staje się monopolistą.

Oprócz szerokiej sieci sklepów spożywczych i przemysłowych, posiadała kilka lokali gastronomicznych, 4 piekarnie, masarnię, prowadziła stołówkę dla pracowników „Famaby”, Głogowskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego i nowosolskiej „Przemysłówki”. Potem doszły 2 duże inwestycje – pod potrzeby mieszkańców Głogowa – duża piekarnia i niewiele mniejszy zakład mięsny.

Na przełomie tych lat zachodziły zmiany strukturalne i organizacyjne, z których nie wszystkie umacniały ekonomicznie Spółdzielnię, a niektóre wręcz, znacznie osłabiały rolę organów samorządowych i decyzyjność zarządu.

Powołane zostały wojewódzkie spółdzielnie spożywców, którym podporządkowano powszechne spółdzielnie spożywców. Podejmowane decyzje przez zarząd WSS, eliminowały wiele inwencji w oddziałach i odpowiedzialność za rozwój i wynik spółdzielni. Reorganizacja podzieliła również handel na segmenty, z których dla spółdzielni spożywców, powierzono prowadzenie segmentu żywieniowego. Dla głogowskiej Spółdzielni nie była to transakcja korzystna, gdyż przyjęto 5 sklepów spożywczych wymagających modernizacji, a przekazano 7 przemysłowych z 41- osobową załogą.

W 1983 roku Spółdzielnia, zgodnie z ustawą o spółdzielniach z 1982 roku, uzyskała ponownie osobowość prawną i samodzielność na pełnym rozrachunku gospodarczym. W działalności gospodarczej i społeczno-wychowawcza osiągano sukcesywną poprawę i dobre wyniki ekonomiczne.

Koniec lat 80-tych okazał się ponownie trudny. Decyzją władz rządowych, handel społemowski został obarczony odpowiedzialnością za wyżywienie społeczeństwa, a na artykuły spożywcze nałożono ceny urzędowe.

Spółdzielnia utrzymywała nadal pozycję monopolisty w zakresie produkcji i handlu artykułami spożywczymi, zatrudniając ponad 1000 osób. Dumą był Zakład Produkcji Mięsnej, z którego mięso i wyroby wędliniarskie, oprócz lokalnego rynku, trafiały do sklepów od Wybrzeża po Górny Śląsk.

Wyroby wyróżniane były złotymi medalami i odznaczeniami na targach i konkursach wędliniarskich.

 DZISIAJ

Rozpoczęta w latach 90-tych transformacja gospodarki z systemu nakazowo-rozdzielczego do gospodarki wolnorynkowej, wymagała przystosowania Spółdzielni do nowych zasad funkcjonowania. Spółdzielnia w tym okresie utraciła wiele sklepów, a także prawie w całości branżę gastronomiczną, co wpłynęło na zmniejszenie zatrudnienia. Upadające zakłady pracy wygenerowały dużą ilość bezrobotnych, spośród których spora grupa z konieczności zajęła się handlem. To zjawisko, a także lokujące się w Głogowie zachodnie sieci handlowe spowodowały utratę pozycji, jaką dotychczas zajmowała Spółdzielnia.

Sytuacja gospodarcza Spółdzielni , mimo ogromnej konkurencji ze strony kapitału zagranicznego na rynku lokalnym, jest stabilna. Największym jednak kapitałem byli i są ludzie oddani Spółdzielni. Pracownicy i wierni członkowie samorządu mają wpływ na budowanie jej wizerunku i kondycję gospodarczą.

Spółdzielnia nie zapomina o swoich pionierach. Tablica pamiątkowa usytuowana na budynku, w którym przed 62 latami otwarto w Głogowie pierwszy sklep, stanowi trwały ślad działalności Spółdzielni.

Historia zobowiązuje aby dorobek wielu pokoleń został nie tylko zachowany ale i pomnażany.